CÂY DẦU RÁI

Cây dầu rái còn được gọi là cây con rái, dầu rái, nước rái, dầu sơn.  Là loại cây nhiệt đới. Tên khoa học Dipterocarpus alatus, thuộc họ thực vật Dầu – Dipterocarpaceae. Nguồn gốc từ Ấ độ, Malaixia. Ở nước ta rừng dầu rái tập trung dọc theo vùng núi rừng phía tây, các tỉnh từ Qủang bình đến Khánh hòa , Đông nam bộ.

Cây dầu rái là cây gỗ lớn, thân tròn và thẳng, cao từ 40-50 m, chiều cao dưới cành là 25-30 m. Vỏ lúc non dày có màu xám trắng, khi già vỏ mỏng có màu xám nâu, nứt dọc nhẹ thành những mảnh nhỏ. Gỗ cây có màu nâu đỏ nhạt.

Cành non, có màu nâu đỏ, có vết vòng lá kèm, cuống và mặt dưới phủ lớp lông màu xám hay hung đỏ, lá thuộc dạng lá đơn mọc cách sole hình trứng hay hình trái xoan thuôn dài, hơi nhọn ở đỉnh, dài từ 10-26 cm, rộng 6-15cm hơi nhẵ ở mặt trên, có lông mịn ở mặt dưới. 

Hoa khá lớn mọc thành chùm đơn hay phân nhánh dài gần như không có cuống, nhị nhiều đính thành hai hàng, hoa có ống đài mang quả với 5 đài mà 2 cái mọc thành cánh mỏng dạng màng, 5 cánh hoa màu trắng có sọc đỏ ở giữa. 

Hoa nở vào tháng 11 -12. Qủa lớn dài 10-15 cm, rộng 2.5- 4cm có hai cánh do đài phát triển, quả non có màu đỏ tươi lúc già có màu nâu, quả chín vào tháng 4-5.

Cây dầu rái là cây thân gỗ, mọc thẳng và là loại cây cho loại dầu nhựa  nên được dùng trong xây dựng và đóng đồ mộc. Nhựa của cây dầu rái được dùng trong kỹ nghệ hoá mỹ phẩm để làm sơn, dầu bóng, vec ni, công nghệ in, kỹ nghệ dược phẩm.. 

Nhựa của cây dầu rái còn được dùng trong y dược để chữa bệnh lậu, viêm niệu đạo, viêm cuống phổi, nhưng chủ yếu để điều trị băng bó vết thương và viêm loét.. Ngoài ra lá, hoa và vỏ cây còn có thể điều chế ra Tanin và dược liệu…

 Cây dầu rái có tốc độ sinh trưởng chậm, là cây ưa sáng, nhu cầu nước trung bình, ưa đất ẩm và thoát nước, chịu được ngập úng trong thời gian ngắn. 

Có thể trồng cây dầu rái ở công viên, ven đường để lấy bóng mát,trồng rừng…Cây xanh có rất nhiều công dụng trong đời sống con người vì vậy chúng ta cần phát triển trồng và bảo vệ cây.

Cách trồng và chăm sóc cây dầu rái. Cần chọn hạt giống từ cây mẹ có thân thẳng, tròn đều có sức sống khỏe, không sâu bệnh. Thu nhặt quả chín vừa rụng xuống đất, quả và cánh có màu cánh dán. Qủa thường nảy mầm từ 10-15 ngày, khi thu quả về cần gieo ngay hoặc giữ trong cát ẩm.

Khi gieo quả cần ngâm quả trong nước lã 6 tiếng, cắt cánh và ủ rơm rạ. Gieo hạt trên những luống đất đã chuẩn bị sẵn và tưới đủ ẩm cho tới khi quả nứt nanh. Với những hạt đã nảy mầm cần đem gieo hoặc cấy vào bầu đất ngay. Bầu đất có vỏ nhựa thủng đáy và được đục lỗ quanh thành bầu.

Để trồng cây phát triển tốt thì nên trồng cây khi bắt đầu bước vào mùa mưa. Chọn đất ở những nơi có cây dầu rái tập trung để gieo cây trộn thêm phân chuồng và supe lân, sau đó đặt hạt vào rồi đổ tro hay trấu, vỏ cà phê đẫ được đốt và để nguội lên mặt trên và tưới đủ ẩm cho cây.

Cần làm giàn che mát cho cây khi gieo. Khi cây con khoảng 3-4  tháng tuổi có thể mang đi trồng, thích hợp với vùng đất đá bazan, đất phù sa cổ, đất xám. Cần phải phát dọn sạch sẽ xung quanh, có thể trồng xen canh giữa cây dầu rái và một số loại như cây bụi và các loại đậu..

Cây dầu rái

Sau khi trồng được 3-4 tuần cần kiểm tra và trồng dặm những cây bị chết để đảm bảo mật độ ban đầu, cần làm cỏ và vun gốc sau 1 tháng khi trồng. Chăm sóc định kì 2 lần /năm, cần bón phân đều dặn trong  năm đầu.